Bê tráp là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa và trình tự bưng và trao quả

Trong truyền thống cưới hỏi của người Việt Nam, bê tráp là một phần quan trọng trong quy trình lễ ăn hỏi, mà còn là cách thể hiện sự trân trọng, tôn kính giữa hai gia đình. Bê tráp là gì? Nguồn gốc của phong tục bê và trao tráp (quả) bắt đầu từ đâu? Và tại sao nghi lễ này lại mang nhiều ý nghĩa đến như vậy, hãy cùng Riverside Palace tìm hiểu những điều mà bạn đang còn thắc mắc nhé!

Bê tráp là gì?

Bê tráp là một trong những nghi thức quan trọng trong đám hỏi tại Việt Nam. Lúc này, nhà trai sẽ mang lễ vật thường được đặt trong các tráp (tức là mâm quả) và được đội hình bê tráp (bao gồm những nam thanh nữ tú) mang đến nhà gái để xin cưới.

Bê tráp là một trong những nghi thức quan trọng

Nguồn gốc của lễ bê tráp 

Lễ bê tráp bắt nguồn từ nền văn hóa lúa nước lâu đời của người Việt -  nơi mà hôn nhân không chỉ là chuyện riêng của hai cá nhân, mà còn là sợi dây gắn kết của hai gia đình, hai dòng họ lại với nhau. Tự xa xưa, ông cha ta đã xem lễ cưới là một nghi thức thiêng liêng, đánh dấu bước chuyển quan trọng trong cuộc đời, đồng thời thể hiện trách nhiệm, sự trưởng thành của đôi trẻ đối với gia đình và cộng đồng.

Trong đó, những lễ vật được nhà trai chuẩn bị thường là trầu cau, rượu, bánh trái, chè, mứt, hay trang sức, không chỉ mang giá trị vật chất mà còn là biểu tượng của sự đủ đầy sung túc và thành tâm. Người bê tráp thường là những bạn trẻ độc thân, khỏe mạnh, có ngoại hình ưa nhìn cũng thiện sự trang trọng và nghiêm túc trong mối quan hệ hôn nhân.

Những lễ vật nhà trai mang đến hỏi cưới cô dâu

>>> Lễ thành hôn và lễ vu quy

Ý nghĩa của lễ bê tráp

Bê tráp không đơn thuần là một nghi lễ mang tính hình thức, mà còn hàm chứa nhiều tầng lớp ý nghĩa nhân văn và tâm linh sâu sắc, thể hiện nét đẹp truyền thống của người Việt trong việc dựng vợ gả chồng.

1. Thể hiện sự trân trọng và thành ý từ nhà trai

Việc chuẩn bị sính lễ đầy đủ, chỉnh chu là minh chứng cho sự nghiêm túc và lòng tôn trọng của nhà trai đối với nhà gái. Đây không chỉ là lời chào hỏi đầu tiên giữa hai gia đình, mà còn là cách để nhà trai thể hiện sự quý trọng đối với cô dâu – người con gái họ sắp rước về làm dâu. Điều này phản ánh nét đẹp văn hóa "uống nước nhớ nguồn", lòng biết ơn và trân trọng truyền thống gia đình.

2. Biểu tượng cho sự gắn kết bền chặt giữa hai gia đình

Lễ bê tráp chính là sợi dây đầu tiên kết nối hai họ. Qua nghi thức trao - nhận tráp lễ, hai bên gia đình sẽ có cơ hội tìm hiểu, giao lưu, và từ đó hình thành nên mối quan hệ thân tình, khởi đầu cho sự phối hợp ăn ý trong việc chuẩn bị hôn lễ cũng như những bước đường sau này của cặp đôi.

3. Gửi gắm lời chúc phúc cho cuộc sống hôn nhân viên mãn

Mỗi mâm tráp đều mang trong mình một biểu tượng và lời chúc phúc:

• Trầu cau tượng trưng cho sự thủy chung, son sắt.
• Bánh phu thê thể hiện sự hòa hợp, keo sơn gắn bó.
• Trà rượu là biểu tượng của lễ nghĩa, sung túc và viên mãn.

Chính vì thế, lễ bê tráp không chỉ là hình thức mà còn là nghi lễ cầu may, mong cho đôi lứa được hạnh phúc trăm năm, cuộc sống hôn nhân trọn vẹn và đầy ắp yêu thương.

>>> Chọn ngày cưới năm 2025

Những yếu tố không thể thiếu trong lễ bê tráp

Lễ bê tráp là bước khởi đầu quan trọng trong nghi thức cưới hỏi truyền thống . Không chỉ cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng mà còn đòi hỏi sự chỉn chu, chu đáo trong từng chi tiết. Để buổi lễ diễn ra suôn sẻ và đúng phong tục, dưới đây là những yếu tố không thể thiếu:

1. Sính lễ đầy đủ, trang trọng

Tùy theo vùng miền và điều kiện từng gia đình, số lượng tráp thường là số lẻ như 5, 7, 9 hoặc 11 mang ý nghĩa “sinh” và may mắn. Mỗi mâm tráp gồm các lễ vật truyền thống như trầu cau, bánh phu thê, chè, rượu, trái cây, heo quay... được bày trí đẹp mắt, sạch sẽ, đồng đều và tuân thủ nghi lễ.

2. Đội hình bê tráp đồng bộ

Đội bê tráp là nhóm bạn trẻ chưa lập gia đình, thường gồm số lượng tương ứng với số tráp. Họ là những người “hộ lễ”, góp phần tạo nên không khí vui tươi và nhộn nhịp cho buổi lễ. Trang phục đội bê tráp thường được phối hợp đồng bộ, lịch sự, thể hiện sự tôn trọng đối với nghi thức truyền thống. 

3. Thứ tự bê tráp

Đội hình bê tráp cũng được sắp xếp theo thứ tự của các vật lễ:

• Trầu cau: Với quan niệm miếng trầu là đầu câu chuyện, mâm trầu cau được xếp đầu tiên, là vật dẫn cưới không thể thiếu, tượng trưng cho sự khởi đầu của mối quan hệ thông gia và ước mong tình cảm đôi lứa nồng thắm, bền chặt như trầu quyện với cau.

Tráp trầu cau đi trước

• Rượu, thuốc được xếp ngay sau mâm trầu cau. Theo truyền thống, sau khi nhà gái nhận lễ, một phần của tráp này (rượu, trà) sẽ được dâng lên bàn thờ gia tiên bên nhà gái. Vị trí của mâm lễ này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc báo cáo và xin phép tổ tiên chứng giám cho hỷ sự của con cháu, thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn".

>>> Trình tự của lễ gia tiên

• Tráp trà (chè) thường là các loại trà thượng hạng hoặc trà ngon. Trà tượng trưng cho sự thanh khiết và lòng hiếu khách. Sau những nghi thức trang trọng với tổ tiên, việc dâng trà mời khách thể hiện mong muốn về một mối quan hệ gia đình hòa thuận, ấm cúng.
• Tráp bánh (bánh phu thê, bánh cốm): Mỗi loại bánh mang một ý nghĩa riêng: bánh phu thê tượng trưng cho tình nghĩa vợ chồng son sắt, thủy chung; bánh cốm với màu xanh tươi non lại gợi về sự tươi mới, may mắn và mùa màng bội thu.
• Tráp trái cây kết rồng phượng: Đây là mâm lễ vật thể hiện sự trù phú, sung túc và lời chúc phúc viên mãn nhất. Hình tượng Rồng - Phượng là biểu tượng cao quý của hỷ sự, của sự hòa hợp âm dương và may mắn. Việc đặt mâm quả thịnh soạn này ở vị trí cuối cùng không chỉ tạo ấn tượng về sự đủ đầy, bề thế của nhà trai mà còn như một lời cầu chúc cho một tương lai hôn nhân ngọt ngào, sinh sôi nảy nở và cuộc sống gia đình luôn sung túc, trọn vẹn.

Đối với các mâm lễ có heo quay, xôi gà, thì các tráp này sẽ đi sau tráp rượu, thuốc.

4. Nghi thức trao tráp và lại quả

Lại quả nắp tráp sẽ được úp ngược

Khi nhà gái nhận tráp từ nhà trai, mẹ cô dâu sẽ đại diện mở mâm lễ quả. Sau phần tiếp lễ sẽ có nghi thức lại quả, tức là chia lại một phần sính lễ cho nhà trai. Các món sẽ thường lấy theo số chẵn đặt lại trong khay và nắp tráp được úp ngược lại. Đây là hành động mang tính biểu trưng, nhà gái đã đồng ý lễ vật, đồng thời thể hiện sự khéo léo, tinh tế và là lời cảm ơn của nhà gái.

5. Không gian tổ chức trang nhã, ấm cúng

Dù tổ chức tại nhà riêng hay nhà hàng, không gian dành cho lễ bê tráp cần được bày trí chỉn chu, mang nét truyền thống và ấm cúng. Phông nền, bàn lễ, hoa trang trí… nên được chuẩn bị tinh tế, thể hiện sự trân trọng dành cho hai bên gia đình cũng như sự kiện trọng đại này.

6. Lì xì trao duyên

Lì xì trao duyên trong phong tục bưng quả không chỉ là một nghi thức mang tính truyền thống mà còn là cách để cô dâu, chú rể gửi lời cảm ơn và chúc phúc đến đội bưng quả. Những phong bao đỏ nhỏ bé nhưng chứa đựng ý nghĩa lớn lao, lan tỏa niềm vui và hy vọng về một tương lai hạnh phúc cho tất cả những người tham gia. Để nghi thức này diễn ra suôn sẻ, hai bên gia đình nên trao đổi trước để đảm bảo số tiền lì xì đồng đều, tránh sự so sánh giữa các thành viên trong đội bưng quả.

>>> Nên đặt nhà hàng trước mấy tháng?

Những câu hỏi thường gặp về bê tráp?

Lì xì trao duyên bao nhiêu?

Số tiền trong phong bao thường mang tính tượng trưng, dao động từ 100.000VNĐ - 500.000VNĐ mỗi người, tùy theo điều kiện kinh tế và phong tục địa phương.

Lì xì trao duyên thường được bỏ mệnh giá dao động từ 100.000VNĐ - 500.000VNĐ mỗi người, tùy theo điều kiện kinh tế

Đội bê tráp mặc đồ gì?

Trang phục của đội bê tráp cần phù hợp với phong cách của lễ ăn hỏi và thống nhất của hai bên gia đình. Các bạn nam sẽ thường mặc sơ mi, quần âu, đi giày tây thắt cà vạt hoặc nơ. Các bạn nữ mặc áo dài hoặc váy dạ hội nhẹ nhàng. 

Trang phục của đội nam và nữ nên có sự phối hợp về màu sắc hoặc phong cách để tạo ấn tượng thống nhất. Ví dụ, nếu đội nam mặc áo dài xanh, đội nữ có thể chọn áo dài hồng phấn hoặc vàng nhạt.

Bê tráp cần mấy người?

Số lượng người trong độ bê tráp phụ thuộc và số mâm quả được chuẩn bị. Mỗi mâm tráp cần 1 người bê (nhà trai) và 1 người nhận (nhà gái). Do đó, tổng số người trong đội bê tráp sẽ gấp đôi số mâm tráp. Ví dụ:

• 5 mâm tráp: Cần 5 người bê (nhà trai) + 5 người nhận (nhà gái) = 10 người.
• 7 mâm tráp: Cần 7 người bê + 7 người nhận = 14 người.

Hi vọng với những chia sẻ trên của Riverside Palace, đôi bạn sẽ hiểu rõ về nghi thức bê tráp trong lễ ăn hỏi và có sự chuẩn bị chu đáo. Với kinh nghiệm và uy tín trong ngành tổ chức tiệc cưới hỏi, Riverside Palace hi vọng sẽ trở thành người bạn đồng hành lý tưởng góp phần tạo nên một ngày chung đôi đáng nhớ và trọn vẹn nhất. Liên hệ ngay để được tư vấn chi tiết!

>>> 1 mâm cỗ cưới giá bao nhiêu?